Wat willen we bereiken?

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• We willen voor iedereen in Heusden een duurzame toekomst. Dit vertaalt zich in de doelstelling om in 2050 in de hele gemeente CO2 neutraal te zijn. Hiervoor worden acties in gang gezet op korte, midden-lange en lange termijn.
• De gemeente wil inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en verenigingen bewegen om (samen) energiebesparende maatregelen te nemen.
• In 2030 is minimaal 1 grootschalig zonnepark en 1 energiehub (bestaande uit windmolens evt. in combinatie met zonnepark, opslag of conversie) operationeel.
• In 2030 zijn alle gemeentelijke voorzieningen energieneutraal.
• In 2026 is de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving 20% lager dan in 2021.
• In 2030 is de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving 30% lager dan in 2021.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Wij willen initiatieven faciliteren en ondersteunen, die leiden tot energiebesparing en vermindering van CO2-uitstoot. Hiermee blijven we aansluiten bij de uitvoering van de landelijke regelingen, gericht op energiearmoede: het zwaartepunt ligt op energiebesparende maatregelen. Hierbij zal ook aandacht besteed worden aan mogelijkheden voor energiebesparing in historische panden binnen de gemeente.
• We informeren, ondersteunen en begeleiden inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties bij het aanpakken van energiebesparing via het energieloket.
• De gemeente blijft actief bezig met de energietransitie en maakt werk met werk waar dit mogelijk is. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van zon op dak, zonnevelden, warmtenetten en windenergie, maar ook aan initiatieven gericht op bewustwording en verminderen energieverbruik.
• We gaan door met het realiseren van energiebesparingen in de gemeentelijke organisatie en waar mogelijk met duurzaam opwekken van energie. Verder verduurzamen we andere gemeentelijke gebouwen zoals gepland in het Duurzame Meerjarig Onderhoudsprogramma.
• We gaan door met het stimuleren van elektrisch rijden. In 2024 gaan we een nieuwe samenwerkingsovereenkomst aan voor publieke laadpalen. Dit doen we enerzijds op basis van aanvraag vanuit inwoners en anderzijds op basis van de verwachte groei in laadbehoefte.
• We maken het makkelijker om elektrische voertuigen op te laden waarmee we het elektrisch rijden stimuleren.
• We werken toe naar een lokale energiestrategie. Hierin wordt in de breedte een strategie omschreven voor energie, met samenhang tussen warmtevoorziening, elektriciteit en energiebesparing.
• In 2023 is het uitvoeringsprogramma warmtetransitie vastgesteld. Dit helpt ons om in 2030 30% minder CO2 uitstoot te hebben in de gebouwde omgeving ten opzichte van 2021.
• In overeenstemming met de gemeentelijke opgave voor duurzame energie én de Regionale Energie en Klimaat Strategie (REKS) Hart van Brabant 1.0 werken we verder aan een energiehub. Daar komen duurzame opwek, transport en mogelijk ook opslag en omvorming van duurzame energie samen. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de gezondheidseffecten.
• We onderzoeken samen met onze inwoners en ondernemers de mogelijkheden tot het vormen van een energiegemeenschap, om lokaal eigendom in energieprojecten te borgen.
• We blijven werken samen met de andere gemeenten en regionale partners verder aan de doorontwikkeling van de REKS. Naast duurzame opwek, doen we dat ook op het vlak van energiebesparing, de warmtetransitie en klimaatadaptatie.
• In Heusden vinden we het belangrijk om maatschappelijke opgaven samen met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners op te pakken. Dat geldt ook voor de warmtetransitie. De warmtetransitie komt tot ‘achter de voordeur’ en daarom is het belangrijk om vroegtijdig de gemeenschap mee te nemen in deze grootschalige en complexe opgave.
• Naar aanleiding van het Burgerberaad G1000 gaan we in 2024 verder met het onderzoek om te komen tot een wijkwarmte voorziening.  
• Om de transitie naar duurzaam opgewekte energie niet te laten stagneren, blijven we zoeken naar en werken aan alternatieven. We denken daarbij aan het koppelen van opwek en afname van duurzame energie via een directe kabel en aan opslag en omvorming naar bijvoorbeeld warmte.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?  

• Klimaatadaptatie

We willen gevolgen van klimaatverandering (wateroverlast, verdroging en hittestress) in de leefomgeving voorkomen. De gemeente doet dit vanuit de openbare ruimte. Hiermee geven we mede invulling aan nationale en provinciale doelen op het gebied van water, bodem, hitte en droogte. We willen daarnaast bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.

• Afvalwater

Het afvalwater wordt doelmatig en efficiënt ingezameld en getransporteerd naar de rioolwaterzuivering. Bij situaties waar water op straat voorkomt, kan overlast ontstaan omdat dit geen schoon water is. Dit willen we zo veel mogelijk voorkomen en verhelpen. Onze riooloverstorten willen we zo optimaal mogelijk laten werken.

• Hemelwater

Hemelwater is schoon water. Dit water willen we zoveel mogelijk vasthouden op de plaats waar het valt en niet afvoeren met het afvalwater (afkoppelen). Daarmee kunnen we een robuuster watersysteem maken en overlast voorkomen. Tegelijkertijd kunnen het vasthouden en afkoppelen van hemelwater het optreden van hittestress verminderen. Het waterplan bevat het 58% af te koppelen in 56 jaar.

• Grondwater

We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem, waarbij we overlast en onderlast willen voorkomen.

• Biodiversiteit

Groenbeheer valt onder het programma Economie en recreatie. Daarom zijn daar de doelstellingen en acties uitgewerkt voor biodiversiteit.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Klimaatadaptatie;

Op basis van de klimaatstrategie en het waterplan 2023-2027 worden maatregelen uitgevoerd om de klimaatgevolgen op te kunnen vangen. Dat heeft steeds meer gevolgen voor de totale openbare ruimte. De vormgeving van de openbare ruimte wordt daarom in belangrijke mate gestuurd door klimaatadaptatie. We stimuleren het afkoppelen van hemelwater op het eigen perceel. Bij verbouw of nieuwbouw is verwerking van hemelwater op het eigen perceel het uitgangspunt. We brengen via een klimaatladder in beeld wat de actuele klimaatsituatie is van gebieden en formuleren daar een ambitie voor de toekomst bij. We zetten in op communicatie en co-creatie en nemen klimaatadaptatie en gezondheid mee als opgave bij al onze projecten.

• Afvalwater;

Er is een afvalwaterstelsel aangelegd. We beheren dit en houden dit in stand. De werking van het stelsel wordt gemonitord door metingen en telemetrie. In 2024 gaan we verder met het stelsel “intelligenter” maken door het aanleggen van een meetnet. We continueren deelname in het project Poseidon waarbij we samen met Waterschap Aa en Maas en de gemeente ’s-Hertogenbosch het afvalwater beter willen doseren naar de rioolwaterzuivering.
De maatregelen uit het in 2021 en 2022 geactualiseerde Systeemoverzicht Stedelijk Water (hydraulische doorrekening van het stelsel) worden meegenomen als maatregel in de openbare ruimte.

• Hemelwater;

Door het uitvoeren van afkoppelprojecten willen we het hemelwater ontvlechten van de riolering. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld groen en wegen). Hemelwater willen we zoveel mogelijk aan de oppervlakte verwerken in de openbare ruimte. Daarmee worden de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme buien en hittestress, verminderd. Perceeleigenaren moeten zich nog meer bewust worden van hun eigen rol in klimaatadaptatie en de opvang van hemelwater. De gemeente blijft dit ook in 2024 stimuleren met een subsidieregeling en stuurt waar nodig bij op basis van de waterverordening.

• Grondwater;

We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. Daarom grijpen we zo min mogelijk in bij nieuwe situaties. Er is in het verleden drainage aangesloten op de riolering en door leeftijd of aantasting zijn er lekkages in bestaande riolering. Dat zorgt ervoor dat grondwater wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Dit willen we voorkomen en dus wordt in bestaande situaties het grondwater zoveel mogelijk ontkoppeld van het afvalwatersysteem. Met het grondwatermeetnet wordt gemonitord in hoeverre verdroging of vernatting in het stedelijk gebied optreedt. Bij lozingen vanuit bronbemalingen of vanuit installaties voor Warmte en Koudeopslag kunnen grote lozingen voorkomen. Het stelsel kan dit niet altijd verwerken. Door vanaf het eerste moment hier aandacht in projecten te vragen kan hier op ingespeeld worden.

• We maken de watertaken en de klimaatadaptatie waar door het uitvoeren van projecten. In de komende jaren gaan we op basis van het Systeemoverzicht Stedelijk Water met een nieuw en uitgebreid maatregelenprogramma aan de slag.
• HOWABO; In 1995 is de A2 overstroomd en zijn maatregelen uitgevoerd om dat te voorkomen. Daarvoor is HoWaBo 1 (Hoog Water Den Bosch en omgeving) via een MER procedure doorlopen. Veel van de maatregelen zijn uitgevoerd en de realisatie van enkele is deel van het project GOL. Door klimaatverandering zien we dat de opgave ten opzichte van HoWaBo 1 sterk toegenomen is. Daarom is er een project HoWaBo 2 opgestart waarin deze opgave verder wordt uitgewerkt.
• De gemeente werkt toe naar een gemeentebreed soortenmanagement plan (SMP). Het plan geeft een goed beeld waar beschermde soorten zich ophouden en hoe groot de populatie is en welke maatregelen getroffen worden om aanwezige soorten te beschermen en populaties te versterken. Met dat plan vragen we een generieke ontheffing aan bij de provincie. Het opstellen van een SMP duurt 1 á 2 jaar.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?  

• In het kader van het rijksbrede programma Van Afval naar Grondstof (VANG) is de ambitie dat 90% van de afvalstoffen wordt hergebruikt en de hoeveelheid restafval in 2025 wordt teruggedrongen naar nog slechts 30 kilogram per inwoner per jaar. We werken aan het bereiken van deze doelstellingen.
  We streven ook naar een betere kwaliteit van de gescheiden afvalstromen (de grondstoffen).
• Zoveel mogelijk terugdringen van afvaldumpingen, bijplaatsingen en zwerfafval.
• Zo laag mogelijke kosten voor afvalbeheer.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Afvalscheiding en –preventie

We gaan nader onderzoeken hoe we de gemiddelde hoeveelheid restafval naar de beoogde 30 kilogram kunnen krijgen en hoe we de kwaliteit van grondstoffen kunnen verbeteren, Dit doen we in samenhang met de afvalinzameling bij de milieustraat.

• Zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen

Bijplaatsingen bij afvalcontainers worden opgeruimd en waar mogelijk wordt handhavend opgetreden. Met het aantrekkelijker maken van containerlocaties wordt gestreefd naar het zoveel mogelijk voorkomen van bijplaatsingen.
Daarnaast wordt het afvalbakkenbeheer verder geoptimaliseerd.
Tenslotte zullen we inwoners en ondernemers waar mogelijk (nog) meer betrekken bij het opruimen en verminderen van zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen.

• Milieustraat

Bij de milieustraat wordt de dienstverlening en efficiency verbeterd. Samen met de regio Hart van Brabant zullen we de mogelijkheden tot samenwerking op het gebied van regionale circulaire ambachtscentra (CAC’s), als opvolger van de huidige milieustraten, verder onderzoeken. Waar mogelijk voeren we zelf proeven uit in aanloop naar een CAC.

• Tarieven

In 2024 bekijken we de tarievenstructuur van de gehele afvalinzameling, zowel huis-aan-huis, in de wijken als op de milieustraat.

• Communicatie en educatie

Ook in 2024 gaan we door met doorlopende en specifieke communicatie over afvalscheiding en -preventie. Doel is om de bewustwording van inwoners te vergroten ter verbetering van de kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen en het voorkomen van zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen. Daar waar mogelijk zullen we (nieuwe) initiatieven van scholen, verenigingen en inwoners op het gebied van afvalscheiding en –preventie ondersteunen.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?   

• Het permanent verbeteren van de luchtkwaliteit in onze gemeente.

• Verbeteren van de leefomgeving om het vestigingsklimaat te ontwikkelen en hiermee een bijdrage te leveren aan werkgelegenheid en binding van (nieuwe) werknemers aan de regio. Vanuit andere programma’s wordt hieraan bijgedragen.
• Bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.
• In april 2023 is de Green Deal ondertekend. De Green Deal is een overeenkomst tussen bedrijven, non-profit organisaties en de overheid om duurzame initiatieven ruimte te geven. De Green Deal loopt vijf jaar en start op 1 mei 2023. Alle bedrijven gevestigd in de gemeente Heusden kunnen hieraan deelnemen.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Als onderdeel van de stichting Ondernemend Heusden Duurzaam, ondersteunen we bij de uitvoering van de Green Deal met het bedrijfsleven.
• Het bedrijfsleven pakt het realiseren van de ambities en doelstellingen uit de Green Deal op en daarmee de verduurzaming van ondernemend Heusden.  In 2023 hebben de volgende projecten prioriteit: inventarisatie gebiedsaanpak energietransitie glastuinbouw, een lokaal collectief duurzaam energiesysteem bij een groep van bedrijven en het ‘zon op dak’ project. In 2024 zal gekeken worden of deze projecten doorlopen dan wel of er nieuwe gekozen worden.
• We gaan breed het gesprek aan met ondernemers en instellingen over hun (mogelijke) bijdrage aan een sociale en gezonde leef- en werkomgeving.
• In andere programma’s gericht op het sociaal domein wordt dit onderwerp (ook) verder uitgewerkt. Daarbij is de aandacht bijvoorbeeld gericht op gezondheid, bewegen, duurzame mobiliteit en de eigen regie.
• Samen met de regiogemeenten in Noordoost-Brabant zijn we aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord. Het uitvoeringsprogramma hiervan is in 2023 geactualiseerd. Hierin ligt de focus op  het stimuleren van schonere vormen van mobiliteit en op het voorkomen van overlast door (hout)stook.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• We streven naar een schone, duurzame en veilige werk- en leefomgeving in Heusden en in de regio Midden- en West-Brabant.

Wat gaan we daarvoor doen?

• De Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB) houdt, in opdracht van de gemeente, toezicht op naleving van de wet- en regelgeving door het volgens het omgevingsbeleid uitvoeren van controles bij onder ander bedrijven (waaronder milieucontroles). Daarnaast behandelt de OMWB (milieu)klachten en meldingen van incidenten.