De Nota Grondbeleid geeft inzicht in de relevante wet- en regelgeving bij de uitvoering van het grondbeleid. De nota bevat de gehanteerde uitgangspunten en de kaders voor het grondbeleid. Tevens bevat de nota afspraken gericht op de rolverdeling tussen raad en college. Het gaat dan bijvoorbeeld over samenwerking en ontwikkelstrategie, verwerving en beheer van gronden, uitgifte, grondprijsbepaling en verkoop van gronden, kostenverhaal, de vaststelling van grondexploitaties, de budgetcyclus en het projectmatig werken. Het verkoopbeleid ten aanzien van de cultuurgronden vormt ook een onderdeel van de nota. Pachtvrije cultuurgronden worden tijdelijk verpacht en kunnen zo nodig ingezet worden om andere doelen te realiseren. Bijvoorbeeld door deze gronden in te zetten als ruilgrond om elders mogelijkheden te creëren.
De Nota Grondbeleid 2021-2025: ‘Samen Meer Mogelijk Maken’ gaat uit van een situationeel grondbeleid. Aan de hand van een routekaart kunnen keuzes worden onderbouwd bij de uitvoering van het grondbeleid in een steeds dynamischere omgeving. Rekening houdend met ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld de woningmarkt, de woningbehoefte, duurzaamheid, stikstof, de economie en anticiperend op ambities uit de omgevingsvisie.
Zo wil de gemeente anticiperen op relevante ontwikkelingen. De uitdaging is om verschillende (beleids)ambities te combineren en mogelijk te maken, binnen gestelde kaders met een goede balans tussen financieel rendement, maatschappelijk rendement en risicoprofiel.
Heusden kent een aanzienlijke bouwopgave, waarbij de harde plancapaciteit (plannen waarvoor een onherroepelijk bestemmingsplan is vastgesteld) afneemt. Geerpark nadert de afrondende fase en de ontwikkeling van uitbreidingslocaties in Vlijmen (inclusief De Grassen) wacht op een positieve uitspraak van de Raad van State en uitspraak inzake het GOL.
De grondpositie van de gemeente was in de afgelopen jaren voldoende om te kunnen sturen op het realiseren van beleidsdoelen. Met name in de kern Drunen is aandacht voor de opgave om te voorzien in vraag naar meer (sociale huur)woningen. Dit kan bij herontwikkeling van gemeentelijke posities en door eisen te stellen aan nieuwbouwprojecten van derden.
De gemeente zet zich in om meer woningbouw mogelijk te maken. Nieuwe plannen kunnen niet allemaal gelijktijdig opgepakt worden en kennen bovendien allemaal hun eigen uitdagingen. De komende periode wordt er gewerkt aan het opstellen van een strategisch kader om prioriteiten te bepalen en focus aan te brengen met als doel zo snel mogelijk de gewenste woningen te kunnen realiseren.
Het aantal initiatieven voor woningbouw op gronden van derden is in de afgelopen jaren toe genomen. Met de vaststelling van de Nota kostenverhaal (december 2022) is geborgd dat alle projecten bijdragen aan de gemeentebrede investeringen die nieuwbouw met zich meebrengt. Bij de totstandkoming van de Nota kostenverhaal is een flexibele maar ook robuuste opzet gecreëerd waarbij steeds kan worden geanticipeerd op voorgenomen en gerealiseerde ontwikkelingen. Rekening houdend met de mogelijkheden die er zijn en anticiperend op de nieuwe omgevingswet en de aanvullingswet grondeigendom.
De realisatie van voldoende sociale woningbouw, woningen voor starters en senioren blijft een aandachtspunt voor de komende jaren. In de Woonvisie van 2020 is ingezet op meer woningbouw voor deze doelgroepen, ook op gronden van derden. De gemeente zal eisen stellen aan het programma in het bestemmingsplan / omgevingsplan. Voor projecten met minder dan 25% sociale huurwoningen is op grond van de vastgestelde Nota kostenverhaal al een bijdrage voor het fonds (de reserve) voor sociale huur van toepassing.
Met regionale Woondeals wordt invulling gegeven aan de landelijke opgave om meer sociale huur en betaalbare woningen te realiseren. Op grond van de Woondeal die begin 2023 is gesloten, neemt het minimaal vereiste percentage sociale huur toe naar 30% van de totale woningvoorraad. Ook zijn meer betaalbare woningen nodig. De hogere eisen aan sociale huur en betaalbare woningen kunnen ertoe leiden dat de financiële haalbaarheid van ontwikkelingen onder druk komt te staan. Het is van belang om de financiële gevolgen te vertalen in verschillende scenario’s. Om vervolgens na te gaan op welke wijze met beschikbare middelen zo goed mogelijk invulling kan worden gegeven aan de opgave om voldoende woningen voor de verschillende doelgroepen te realiseren.